Το κενό στη νομοθεσία για τις μικρές ακτοπλοϊκές γραμμές και η ανάγκη άμεσης αλλαγής
«Όπου υπάρχουν πλόες κάτω από 30 μίλια, εκεί δεν ισχύει η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Δεν είναι μόνο συνθήκες προσβασιμότητας ή άνεσης να πάνε στο χώρο που έχει air condition. Είναι ζήτημα ασφάλειας, υγείας, είναι ζήτημα ανεξαρτησίας. Είναι ζήτημα, στο τέλος, αξιοπρέπειας.»
— Ιωάννης Βαρδακαστάνης, Πρόεδρος ΕΣΑμεΑ
⚓ Το συμβάν που ξεγύμνωσε την πραγματικότητα
Πριν λίγες μέρες, ένα άτομο με κινητική αναπηρία ταξίδεψε από τη Θάσο προς την Κεραμωτή όχι στο χώρο επιβατών, αλλά στο γκαράζ του πλοίου, ανάμεσα στα οχήματα, επειδή το φέρι δεν διέθετε ανελκυστήρα για άτομα με αναπηρία. Η εικόνα ενός ατόμου με αμαξίδιο να ταξιδεύει μέσα στον καύσωνα, στο πιο ακατάλληλο σημείο του πλοίου, ξεσήκωσε οργή και θλίψη.
Παρακολουθήστε το απόσπασμα του Προέδρου της ΕΣΑμεΑ Ιωάννη Βαρδακαστάνη
Το περιστατικό αυτό δεν είναι μεμονωμένο. Είναι αποτέλεσμα ενός νομικού κενού που επιτρέπει στους ακτοπλόους να παρακάμπτουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία προσβασιμότητας, αρκεί το δρομολόγιο να είναι μικρότερο των 30 ναυτικών μιλίων. Απαγορεύεται, άλλωστε ρητά από την κείμενη νομοθεσία, για λόγους ασφαλείας, η παραμονή ΟΠΟΙΟΥΔΗΠΟΤΕ επιβάτη στο γκαράζ κάθε πλοίου.
🧭 Η «εξαίρεση» που γίνεται κανονικότητα
Η ευρωπαϊκή Πράξη Προσβασιμότητας (European Accessibility Act) και οι σχετικές οδηγίες προβλέπουν υποχρεωτική συμμόρφωση των μεταφορικών μέσων στις απαιτήσεις προσβασιμότητας. Όμως, υπάρχει μια νομική «τρύπα»: σε πλόες κάτω των 30 ναυτικών μιλίων, η νομοθεσία δεν επιβάλλει αυτές τις υποχρεώσεις.
Με απλά λόγια: αν το ταξίδι είναι μικρό, ο πλοιοκτήτης δεν υποχρεούται νομικά να διασφαλίζει πρόσβαση σε άτομα με αναπηρία. Και έτσι, η αναπηρία μετατρέπεται από ανθρώπινο δικαίωμα σε εμπόδιο.
🧍♂️ Όχι πολίτες δεύτερης κατηγορίας
Ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, το έθεσε ξεκάθαρα:
Η προσβασιμότητα δεν είναι θέμα “άνεσης” ή “ευκολίας” – είναι θέμα ασφάλειας, υγείας, ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας.
Όταν ένα άτομο με αναπηρία δεν μπορεί να φτάσει στον κλιματιζόμενο χώρο επιβατών, κινδυνεύει πραγματικά:
-
από θερμική εξάντληση,
-
από έλλειψη πρόσβασης σε τουαλέτες,
-
από συνθήκες που παραβιάζουν τη βασική ανθρώπινη υπόσταση.
Δεν μιλάμε πια για “πολυτέλειες”. Μιλάμε για το δικαίωμα ενός παιδιού να ταξιδεύει ισότιμα με όλα τα άλλα παιδιά.
🚨 Η ανάγκη για άμεση δράση
Η Πολιτεία δεν μπορεί να συνεχίσει να σιωπά. Το νομικό αυτό κενό πρέπει να καλυφθεί με:
-
Εθνική νομοθεσία που να επεκτείνει τις υποχρεώσεις προσβασιμότητας σε ΟΛΑ τα δρομολόγια, ανεξαρτήτως απόστασης.
-
Έλεγχο και κυρώσεις για όσους αδιαφορούν για τα θεμελιώδη δικαιώματα των ΑμεΑ.
-
Ενίσχυση των υποδομών στα φέρι και στα λιμάνια για προσβασιμότητα.
📢 Κλείνοντας: Όχι άλλες σκιές στα δικαιώματα
Ένα παιδί στο γκαράζ πλοίου, μέσα στον καύσωνα, δεν είναι απλώς μια καταγγελία. Είναι μια κραυγή.
Για το τι σημαίνει να είσαι αόρατος σε μια κοινωνία που υποτίθεται ότι «συμπεριλαμβάνει».
Για το τι σημαίνει να σου λένε έμμεσα:
«Δεν πειράζει, είναι κοντινή διαδρομή. Αντέξτε.»
Αλλά δεν πρόκειται για αντοχή. Πρόκειται για δικαιοσύνη.
Και τελικά, όπως είπε και ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ:
«Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας.»
